Chum reap suor allemaal,

Vandaag staan de killing fields op de planning. Na ons ontbijt maken we een tuktukchauffeur die ons aanspreekt blij met “ja graag” in plaats van “nee, dankjewel” op de welbekende vraag die we hier gemiddeld 30x per dag horen: “tuktuk?”.

Onze tuktuk lijkt een beetje op een rijdende erwt; hij is groen en rond. Hij heeft wel wat weg van een botsauto. Zodra we plaatsnemen in ons erwtje wordt ons aangeraden om onze tassen goed vast te houden en de hengels om de benen te klemmen, want hier in Phnom Penh kan het je maar zo gebeuren dat je tas gejat wordt door voorbij rijdende mensen op een scooter. Menigeen is het hier overkomen, zo vernamen we eerder al van onze hoteleigenaar.

Eenmaal bij de killing fields aangekomen, krijgen we bij onze entree een kastje om te hangen met een koptelefoon. Ze hebben hier audio-tours in verschillende talen. We gaan meteen op pad. De audio tour is erg interessant, er wordt veel boeiende informatie gegeven over de rode Khmer. We vernemen dat maarliefst 3 miljoen mensen zijn overleden tijdens de 3 jaar en 8 maanden dat de rode Khmer aan de macht zijn geweest. Na hun regime, toen ze naar de jungle werden verdreven, zijn gek genoeg topmensen van de rode khmer, aangestel d in de UN. Het heeft lange tijd geduurd voordat bekend werd wat voor praktijken zij erop nahielden en pas sinds 1997 werd een tribunaal ingesteld waardoor de oorlogsmisdadigers berecht konden worden.

De killing fields, hier in Choeung Ek, is de plek waar zo’n 20.000 mensen om het leven zijn gebracht. Ze werden hier naartoe gebracht nadat zij in de Tuol Sleng gevangenis in Phnom Penh werden ondervraagd en tot een bekentenis werden gedwongen. Dat niemand af wist van de killing fields en de gevangenis, kwam doordat alles strikt geheim werd gehouden. Mensen werden ’s avonds vanuit de gevangenis naar Choeung Ek vervoerd en eenmaal daar, werden ze vrijwel direcht om het leven gebracht. Er werd luide muziek gedraaid zodat het geschreeuw niet te horen was. Tijdens onze tour horen en zien we wat voor wapens er werden gebruikt om de mensen te vermoorden. Echt gruwelijk... zelfs baby’s en kinderen werden vermoord uit angst dat wanneer ze ouder werden, ze wraak zouden willen nemen. Baby’s werden aan hun beentjes gepakt en tegen een boom aan dood geslagen, waarna ze in een kuil werden gegooid

It's heartbreaking.We zien deze boom waarbij dit gebeurde. Er zijn nu allemaal kleine armbandjes aan gehangen, ter ere van de baby’s die hier zijn gestorven.

Tijdens de audio tour horen we een aantal verhalen van mensen die de rode khmer tijd hebben overleefd en wat zij hebben meegemaakt. Het is erg indrukwekkend. We lopen langs de massagraven en zien af en toe botten in de aarde liggen. Blijkbaar komen deze soms omhoog, door veranderende weersomstandigheden en verzakking van de aarde. Er staan afzettingen en soms ook bordjes bij; pas op dat je niet over de botten loopt. Bizar. In totaal zijn er 129 massagraven gevonden, waarvan ze 43 hebben opgegraven. De botten van deze mensen hebben ze zorgvuldig onderzocht en uiteindelijk in het monument geplaatst dat zich op het terrein bevindt. Bij het forensisch onderzoek werd vastgesteld of het een man of vrouw betrof en hoe ze aan hun einde zijn gekomen, d.w.z. met welk wapen; bamboestokken, hamers, messen, kapmessen, ijzeren staven, soort schep of de scherpe stelen van een suikerpalm. In het momument staan er plaatjes bij en er zitten stikkers op de schedels die dit aangeven.

Eenmaal terug in Phnom Penh bezoeken we de Russische markt. Voorheen was hier grote handel in Russische producten maar daar is tegenwoordig niks meer van te zien. Eigenlijk zijn het veelal de bekende stalletjes met kleding, souvenirs, schoenen, etenswaren, etc. Het is er snikheet en het zweet loopt over onze rug. Desondanks vermaken we ons toch wel weer en scoort Gidje 2 nieuwe T-shirts

. De wegloop-tactiek werkt ook hier weer als een trein en we dingen af naar tevredenheid; slechts met een paar dollar lichter stappen we uiteindelijk weer in onze rijdende erwt.

Morgen verlaten we Phnom Penh en dat vinden we helemaal niet erg. Het is niet onze stad. De opdringerigheid van tuktukchauffeurs en marktverkopers, de vieze straten met afval en zand, de vele zwervers en bedelaars, de drukte van het verkeer, het continu alert moeten zijn op je spullen. Zodra we de interessante bezienswaardigheden gezien hebben, blijft er voor ons weinig over dat ons kan bekoren.

Time to get going, op naar Koh Kong!

Xxx Gid & Ka