Hoi lieve volgers,

Vandaag brengen we onze eerste volledige dag door in Phnom Penh en we besluiten om ’s ochtends vroeg naar het Tuol Sleng Genocide Museum te gaan. Het is van oudsher een middelbare school, maar ten tijde van de Rode Khmer (1975-1979) werd het gebruikt als gevangenis, als zogeheten ‘security office 21’ (afgekort tot S-21). Tuol Sleng was een van de laatste 150 executie centra in het land en naar schatting zijn hier 14.000-20.000 ten doden opgeschreven. Het was een plek waar mensen verhoord en gemarteld werden, net zo lang totdat ze een bekentenis afgaven waar de bewakers zich in konden vinden. Het waren heuse gruwelpraktijken en als je er rondloopt, voel je een zwaarte, een bedrukkend gevoel, heel naar. De gevangenis kon maximaal 1500 mensen onderbrengen en in het begin werden de mensen daar vermoord. Toen er niet genoeg plek meer was om de lijken te begraven, werden de gevangenen overgebracht naar Choeung Ek, een plaats 15km buiten Phnom Penh, waar ze werden geexecuteerd. Deze plek is ook wel bekend als de killing fields. We zijn van plan om daar in een van de volgende dagen naartoe te gaan.

In het museum zien we de hokken waar de mensen in vast geketend zaten, afbeeldingen van martelpraktijken, martelmaterialen, foto’s van de gevangenen, zelfs schedels en botten... slik. Best heftig. Het is afgrijselijk te vernemen dat deze gruwelpraktijken plaatsvonden terwijl de rest van de wereld niets door had. Een aantal vluchtelingen die hun verhaal deden, werden niet geloofd. Zelfs na de tijd van de Rode Khmer, was lange tijd onduidelijk wat zich heeft afgespeeld in het land. Uiteindelijk is 20% van de totale bevolking uitgeroeid; 1,7 miljoen mensen zijn gestorven, hetzij door executie, uithongering of zware arbeid.

De Rode Khmer, opgezet door Pol Pot in de Cambodiaanse jungle in 1960, veroorzaakte een radicaal communistische revolutie die als doel had om de Westerse invloeden in Cambodja uit te roeien en een puur agrarische maatschappij te creëren. Toen Pol Pot in 1975 aan de macht kwam, transformeerde hij het land naar zijn droommaatschappij. Steden werden geevacueerd, fabrieken en scholen werden gesloten. Iedereen waarvan werd aangenomen dat hij of zij intelligent was, zoals iemand die een andere taal spreekt, werd direct vermoord. Mensen met vaardigheden, geschoolde werkers, of mensen in het bezit van brillen, een horloge of iets anders van de moderne technologie, werden vermoord.

In 1978 vielen Vietnamese troepen het land in en zij veroverden Phnom Penh in het begin van 1979. Pol Pot en de rode Khmer werden terug de jungle in gedreven. De rode khmer bleef guerrilla acties uitvoeren ten opzichte van de regering. In 1997 is Pol Pot veroordeeld tot levenslang. Hij stierf in 1998 een natuurlijke dood.

Zo, dat was de geschiedenisles van vandaag!

In het museum zagen we twee van de zeven overlevenden van de Tuol Sleng gevangenis. Zij zitten er om uitleg te geven van wat ze hebben meegemaakt en hebben elk ook boeken te koop waar ze hun verhaal in verteld hebben. Knap dat ze hier kunnen zitten, na wat ze er hebben meegemaakt.

Inmiddels staat de zon hoog aan de hemel en is het zoals wij dat noemen ‘bloedpoepend heet’. We gaan terug naar ons hotel om uit te checken en op naar het volgende hotel om weer in te checken. We verblijven dichtbij de rivier, een gezellig gedeelte waar je veel restaurantjes vindt. Daarna wandelen we over de boulevard en op naar het onafhankelijkheidsmonument. Alhoewel het verkeer best rustig is bij de rotondes die we oversteken, loopt het Gideon toch dun door de broek, letterlijk dan!

’s Middags struinen we over de markt en dit is wel een hele grote, namelijk de Central Market (Psar Thmei). Je kunt er daadwerkelijk alles krijgen, van bloemen, kleding, souvenirs, verzorgingsproducten, sieraden, tot groenten, fruit, levende kreeften, gefrituurde spinnen en gebraden slangen. Je kunt het zo gek niet bedenken. Voor ons een hele beleving. We scoren zelf een aantal productjes en dingen wat af, al denken we achteraf dat we alsnog minder hadden kunnen betalen. Oh well...

Als we uiteindelijk weer op een terrasje neerstrijken aan de boulevard, kijken we onze ogen uit. Het verkeer in Cambodja is erg grappig om te bekijken. Je ziet niet alleen hele gezinnen op één scooter rijden, ook passen er rustig een stuk of 10 kinderen of kleine Cambodianen in één tuktuk. Er komt een scooter voorbij waar wel een stuk of 200 kippen aan hingen (vraag niet hoe). Het verkeer crosst door elkaar heen en het gaat wonderbaarlijk genoeg goed.

Hadden we jullie al verteld dat je hier continu wordt aangesproken door tuktukchauffeurs? Als je over straat loopt, roepen ze soms al van verren: sir, madam, tuktuk? Daarbij maken ze soms een gebaar met hun handen alsof ze gas geven op de scooter (in het luchtledige). We zeggen vriendelijk ‘nee, bedankt’ en na 1,5 meter staat er de volgende tuktukchauffeur die ons weer precies hetzelfde vraagt. Vaak is één keer nee zeggen niet genoeg, want ze vragen gewoon door; wil je naar het hotel? Wil je naar de killing fields? Waar willen jullie heen vandaag? De proactieve houding is ons soms wat te agressief en roept dan ook wel eens irritatie op. Dat is wel wennen hier in Cambodja.

Verder hebben we niks te klagen hoor ;-)

Xxx Ka & Gid